GIJN’nin Gizli Habercilik Kılavuzu

Örnek: Smaranda Tolosano

Bu kılavuz, GIJN’nin Kaynak Merkezi müdürü Nikolia Apostolou ve GIJN muhabiri Rowan Philp tarafından yazılmıştır. Düzenleme Reed Richardson ve Laura Dixon tarafından yapıldı. Çizimler Smaranda Tolosano’ya aittir.

Dünya çapında gizli araştırmalar olağanüstü etkili gazetecilik üretti. Kamu kayıt şeffaflığı kuralları veya güçlü kaynak koruma yasaları olmayan ülkelerde gizli görev, muhabirlerin kamu yararına hikayeleri ortaya çıkarmak için sahip oldukları birkaç araçtan biri olabilir.

Bu GIJN kılavuzu deneyimli araştırmacı gazetecilerden tavsiyeler sağlıyor ve dünyanın dört bir yanından harika örnek olay incelemelerini içeriyor. Ama aynı zamanda muhabirlerin yaptığı hataları ve gizli bir haber yapmadan önce tartılması gereken birçok etik düşünceyi de vurguluyor.

Kılavuzun bölümleri:

• • Pratik İpuçları
  • Araçlar and Aletler
  • Etik/ Kaygılar
  • Başarılı Örnek Çalışmalar
  • Eğitici Öyküler
  • Sahadan Birinci El Dersler

Herhangi bir gazeteci herhangi bir tür gizli veya gizli operasyona başlamadan önce, ülkelerinin yasal ve kültürel çerçevesi hakkında rıza olmadan kayıt yapma konusunda kendilerini eğitmeleri zorunlu. Dünyanın birçok yerinde muhabirler, bilgileri dışında birini gizlice filme almak veya kaydetmek için uzun süreli yasal işlemler, hükümet tarafından gözaltı ve hatta fiziksel tehlike ile karşı karşıya kalabilirler.

NYU profesörü Brooke Kroeger, “Gizli Raporlama: Aldatma Hakkındaki Gerçek” kitabının yazarıdır. Resim: Ekran görüntüsü

New York Üniversitesi profesörü Brooke Kroeger, “Bu pahalı bir iş, çalışanları aylarca bağlıyor, stresli ve her türlü yasal inceleme gerektiriyor, bu yüzden böyle bir şeye girişmeden önce gerçekten çok düşünmelisiniz” diyor. “Gizli Habercilik: Aldatma Hakkındaki Gerçek” adlı kitaptan “Ancak tarihsel olarak, bu hikayelerin etkisi, çalıştıkları zaman olağanüstüydü. Ve onlar bizim hatırladığımız hikayeler.”

Yine de, gizli habercilikle ilgili riskler önemli ve hatalı haber ve zayıflatıcı davalardan halkın basına olan güveninin daha geniş bir erozyona uğramasına kadar uzanan yelpazeyi çalıştırabilir. Kıtanın en iyi soruşturma birimlerinden biri olan ve genellikle gizli görev tekniklerine dayanan BBC Africa Eye’ın Kenyalı yönetmeni ve yapımcısı Peter Murimi, gizli bir operasyon tasarlarken güvenliğin çok önemli olduğunu söylüyor. “Bunu yapamıyorsanız bu süreci engelleyen bir şey” diye açıklıyor. “İşiniz bittiğinde, ihbarcılarınızın ve katkıda bulunanlarınızın güvende olduğundan emin olmalısınız. Ve mürettebat güvende olmalı.”

Pratik İpuçları

Gizli habercilik kanıt toplamanın en tehlikeli ve zor yollarından biri olabilir. Kendilerini buna adayan gazeteciler sadece yasal işlemlerle karşı karşıya kalmaz hatta yaşamlarına yönelik tehditlerle de karşı karşıya kalabilirler. Bu nedenle BBC gibi birçok büyük haber kuruluşu, gizli çalışmanın editörlük ve haber süreçlerinin nasıl yürütülmesi gerektiğine dair net yönergeler oluşturmuştur.

Hintli gazeteci Aniruddha Bahal, 20 yılı aşkın bir süredir gizli araştırmalar yürütüyor. İlk olarak, kurucu ortağı olduğu dergi Tehelka‘da ve 2005’ten beridirde kurucusu ve editörü olduğu GIJN üyesi Cobrapost‘taki kâr amacı gütmeyen ekiple birlikte. 2000 yılında kriket oyuncularının maçlarda yaptıkları şikeyle ilgili ilk gizli haberdan bu yana Bahal ve ekibi büyük bir etki yarattı. Gizli suçların en iyi örneği, parlamentoda soru sormak için rüşvet alırken kameraya alındıkları iddia edilen 11 Hintli milletvekilinin istifa etmesiyle sonuçlandı.

Ancak kayıt düğmesine basılmadan çok önce Cobrapost’un araştırma ekibi şu konuları inceliyor: “Birincisi, bu insanların yasadışı eylemlerde bulunma eğilimleri hakkında her zaman önceden bilgi sahibi olmamız gerekiyor” diye açıklıyor Bahal. “Asla bir balık avı gezisi değil. İkincisi, hikayeyi alacak hiçbir belge yoksa… tek yol gizli kameralar.”

Bahal ve ekibi için yapılan tartışmaların merkezinde, hikayenin kamu yararına olup olmadığı yer alıyor. Bahal, “(20 yıl içinde) deneklerin hiçbiri hikayelerimizin kamu yararına olmadığını söylemedi” diyor. Ancak, gizli kameralar profesyonelce kullanılmadığında Hindistan’da sık sık meydana gelen sansasyonel hikayelere yol açabileceği konusunda uyarıyor.

2000’lerin sonlarında gizli bir habercilik patlaması yaşandı ve ülkedeki yaklaşık 600 TV haber kanalı, gizli kameralarla birden çok haber üretmeye başladı. Bahal, gizli haberciliğin kötü adını bu şekilde aldığına inanıyor. Bahal, “Aptalca hazırlanmış hikayeler ve kamu yararının net bir şekilde tespit edilemediği bir yerde, alanı bulandırmaya başladı” diye açıklıyor. “Ama şu anda sarkaç diğer yöne döndü. Gizli kamera kullanan yok denecek kadar az.”

BBC Africa Eye, herhangi bir gizli haber onaylanmadan önce muhabirlerine sonuçlarını düşünmeleri için baskı yapıyor. “Bu hikaye başka türlü anlatılabilir mi?” Murimi, BBC Africa Eye’ın yeni bir hikaye fikrini nasıl keşfettiğini tartışırken soruyor. “Gizli görev son çare olmalı, ilk gitmeniz olmamalı… Kamu yararı nedir? Kamu yararı yoksa, aslında buna değmez.”

Ekibin bir sonraki adımı diğer bir araştırmada olduğu gibi ilk bakışta kanıt toplamak. Kanıtsız olan bir ekip karakter suikastına neden olan bir hikayeye imza atabilir. Murimi, “Soruşturmakta olduğunuz kişi veya kurumun, kamuoyunun bilmesi gereken ve ifşa edilmesi gereken bir suç işlediğinin belgelenmesi, çok spesifik ve çok ayrıntılı olması gerekiyor” diye vurguluyor.

Bir diğer kritik görev: Haber ekibine dahil olan herkesin güvende tutulup tutulamayacağını incelemek. Bu garanti edilmezse, BBC gizli operasyonu engelleyebilir. Bazen grup, topluluğu iyi tanıyorsa ancak aslında orada yaşamıyorlarsa, habere yardımcı olmaları için dışarıdan isimleri getirecektir. Bu, hikaye yayınlandıktan sonra dahil olanlar için daha uzun vadeli güvenlik sağlar.

Genellikle gözden kaçan gizli göreve gidenlerin güvenliğini sağlamak için bir iletişim planına da ihtiyaç vardır. Filmi çeken kişi, bir şeyler ters giderse yakındaki ekibi nasıl uyarabilecek? Bu bazen telefonla yapılabilir ancak BBC, ekibin başka bir üyesini oyunu sona erdirmek veya durumu değişirmeyi  tetikleyen basit bir panik düğmesi cihazı da kullandı.

Murimi, çekimden önceki son adımın “aslında hikayenin anlatımı üzerinde çalışmak olduğunu” açıklıyor. “Bunu nasıl çekeceksiniz, ihtiyacınız olan sahneler neler, araştırma açısından ne olması gerekiyor, aynı zamanda çekim açısından ne olması gerekiyor.”

Herhangi bir soruşturmanın gizli kısmı başlamadan önce uzmanlar, ilgili konuları ve gizli haberlerin hikaye için tam olarak ne sağlayacağını anlamak için diğer kanıtların kapsamlı bir şekilde incelenmesini önerir. Örnek: Smaranda Tolosano

Gizli ajanları eğitmek için kıtayı dolaşan (ve bu nedenle anonim kalmak isteyen) BBC Africa Eye’ın bir başka kadın yapımcısı gizli haberciliğin göründüğünden daha az egzotik olduğunu çünkü bunun %80’inin geleneksel, kapsamlı araştırma, kaynak çalışması olduğunu açıklıyor. Biraz istihbarat çalışması ve evrak işleri ve ardından son %20 size sonucu getiren şeydir. Ancak geleneksel çalışma araştırmayla sağlam şekilde desteklenmiyorsa işe yaramayacaktır.”

İki BBC yapımcısı, cinsel istismar veya ırkçılık vakalarında olduğu gibi iddiaların yükünün kaynağın omuzlarından alınması gerektiğinde ve görevi kötüye kullanmanın belgelenmesinin zor olduğu durumlarda gizli çekimin iyi sonuç verdiği konusunda hemfikir. Bunu BBC Africa Eye’ın “Sex for Grades” ve “Racism for Sale” belgeselleriyle yaptılar.

En tehlikeli ve yaygın gizli haberlerden bazıları, suç faaliyetini araştırma. Nijerya’nın Premium Times gazetesi için Afrikalı kadın kaçakçılığını Avrupa’ya ifşa etmek için kılık değiştiren Nijeryalı gazeteci Tobore Ovuorie, GIJN’e kılık değiştiren gazetecilerin nasıl düşünmesi gerektiği ve ne için plan yapması gerektiğini anlatıyor:

Hazırlık

• • • Yalnızca neyi ve kimi araştırdığınız hakkında değil aynı zamanda haber hedeflerinize ulaşacağınız süreç hakkında da kapsamlı bir ön araştırma yapın. Bunlardan bazıları şunlar: Gideceğiniz yerleri, nasıl gireceğinizi (erişim kısıtlıysa) ve kiminle, ne zaman ve neden ile haritalandırın.
    • Gizli göreve çıkacağınızı çalıştığınız ekip dışında kimseye ifşa etmeyin, aileniz, arkadaşlarınız veya diğer meslektaşlarınız bile söylemeyiniz.
    • Güvenlik önlemleri, bir kaçış planı, bir kurtarma ekibi, acil durumlar için yeterli para, editörünüzle etkili bir iletişim aracı ve kendinizi insan kaçakçılığı şebekelerine dahil etmek gibi aşırı gizli senaryolar için izleme cihazlarını içermeli.
    • Gizli operasyona başlamadan önce iyi bir yasal tavsiye alın. Başınızı beladan kurtarmak için bu avukatlara da ihtiyacınız olabilir. Bir acil durum olabileceğinden,  haberin  gizli kısmı sırasında onları beklemede tutun. Bu avukatlarla olan ilişkinize bağlı olarak, bu yasal yardımı ücretsiz olarak alabilirsiniz.

Gizli Operasyonel İpuçları

• • • Ovuorie, “İhtiyacınız olan çeşitli grupları/kişileri belirledikten ve gizli yolculuğunuzun haritasını çıkardıktan sonra, onlarla birlikte “harekete geçin”, diyor. “Çok ketum olmalısın, ama yine de basit ve arkadaş canlısı görünüyorsun. Birlikte oynamaya hazır olun ancak hayati ayrıntıları gizleyin ve karşı tarafı yakından izleyin. Asla tahmin edilebilir olmamalısın.”
    • “Gizli bir kayıt cihazı ile gidin ancak kesinlikle bir kalem veya kol saati değil çünkü suçlular tarafından kolayca tespit edilebilirler. Cihazınızın/cihazlarınızın iyi şarj edildiğinden ve en iyi durumda olduğundan emin olun” diyor.
    • Ovuorie, “Her zaman içgüdülerinize güvenin ve hikayeyi tamamlamak için asla umutsuzluğa kapılmayın” diye uyarıyor. “Ne kadar gitmek istediğinizi belirleyin ve tüm planlarınızın onları kaleme aldığınız şekilde olmasını asla beklemeyin. Yakında sürprizler olabilir.”

Polonyalı gazeteci Patryk Szczepaniak, 2019’da GIJN için yaptığı gizli habercilik deneyimini yazdı. Resim: Ekran Görüntüsü

Haber odasına döndükten sonra Ovuorie, meslektaşlarına operasyonun bir muhabir üzerindeki etkisine, özellikle de olası akıl sağlığı sonuçlarına karşı dikkatli olmalarını tavsiye ediyor. Ekibe, birisinin kişiyi düzenli olarak kontrol etmesini ve travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) hakkında biraz bilgi sahibi olmasını tavsiye ediyor.

Gıda endüstrisindeki yanlışları ortaya çıkarmak, başka bir yaygın gizli hikayedir. TVN Discovery Polonya’da araştırma programı Superwizjer için çalışan Polonyalı gazeteci Patryk Szczepaniak daha önce kasap kılığında gizli gazetecilik deneyimi hakkında yazmıştı.

Szczepaniak’ın tavsiyeleri:

• • • “Hikayeyi ayarlamak. En iyi karakter gerçek olaylar, duygular ve geçmişler üzerine kuruludur. Hikayenizi özgün kılmak için kendi geçmişinizden anıları ve deneyimleri kullanın” diyor.
    • “Lies… My advice is that it is better to say as little as possible. Memorize your story and be prepared to have it checked by anybody at any time,” Szczepaniak warns.
    • “Yalanlar… Benim tavsiyem mümkün olduğunca az söylemek daha iyidir. Hikayenizi ezberleyin ve herhangi bir zamanda herhangi biri tarafından kontrol edilmesini sağlamaya hazır olun,” diye uyarıyor Szczepaniak.
    • “Dijital ayak izleri. Tüm sosyal medya dahil İnternet’ten yapabileceğiniz her şeyi silin. Profillerin silinmesi ve gerekirse yenileriyle değiştirilmesi gerekir. Görevden önce dikkatli ve iyi bir şekilde yapın” diye tavsiyede bulunuyor. “Hatamdan ders çıkarın: Google görsel aramasının altıncı sayfasında gerçek adımla görünen eski fotoğraflarımdan birini bıraktım. Daha sonra, gece vardiyalarımdan birinde sabah saat 3 civarında patronumun ofisine ‘sözleşme imzalamak için’ davet edildiğim ortaya çıktı.”
    • “Görünüş değişikliği. Saçları tıraş etmek, uzatmak veya boyamak; sakal kesmek veya uzatmak; bıyık bırakmak veya bıyık kesmek, gardırobunuzun yanı sıra dış görünüşünüze de daha yakından bakmaya değer” diyor. “Giysiler hikayenize uymuyorsa, çorap ve iç çamaşırı da dahil olmak üzere yenilerini satın alın.”
    • “Kişilik değişikliği. Ortamınıza uyum sağlayın. Akademik bir ortamsa akademisyen gibi davranın ve konuşun. Eğer bir mezbahaysa, bir kasap gibi davranın ve konuşun. Bir suç şebekesiyse, bir suçlu gibi davranın ve konuşun” diye vurguluyor.
    • “Araştırma. Szczepaniak, ödeviniz hakkında öğrenebildiğiniz her şeyi öğrenin, ”diyor Szczepaniak. “LiveLeak ve YouTube’da hayvan zulmüyle ve et üretimiyle ilgili çok sayıda belgesel ve oldukça nahoş videolar izledim.”
    • “Kimlik Kartı. Polonya’da sahte kimlik yapmak bir suçtur, bu yüzden görevim sırasında bunu yapmamaya karar verdik ve buna gerçekten gerek yoktu” diyor.
    • “İzleyin ve belgeleyin. Bunlar gizli gazeteciliğin temel etik kurallarıdır. Provokasyon veya durumları sahnelemek için değil, sistemleri veya suç faaliyetlerini belgelemek için oradasınız” diye belirtiyor.

Araçlar ve Aletler

Daha on yıl önce gazeteciler büyük kameraları evrak çantalarına saklamanın yollarını bulmak zorundaydı. Normal kameralarda olduğu gibi, kayıt ekipmanının maliyeti ve boyutu düştü ve gizlenmek için fazla bir harcama hapmak zorunda değilsiniz. Gizli kameralar 15 ABD Doları kadar düşük bir fiyata satılıyor ve artık kamera mağazalarında ve diğer ana tüketici web sitelerinde mevcut.

2005’ten itibaren vites küçültülmeye başlandı,” diye açıklıyor Cobrapost’tan Bahal. “Genellikle ne kullandığımızdan bahsetmiyorum ama bir vücut cihazı ile gidiyorsanız, bu sizi aranmaya açar ve elbette (gizli olması durumunda) vücut dışı cihazları dışarıda bırakmanızı söyleyebilir.  Bu yüzden dengeyi sağlamalı ve kiminle buluşacağınızı görmelisiniz.”

Gizli kameraların çeşitliliği fazla. On yıllardır ortalıkta dolaşan popüler kameralar var. Ancak artık kameralar neredeyse her yere gizlenebiliyor. Saat bilekliklerinde, araba anahtarlarında, USB’lerde, gözlüklerde veya kalemlerde. Kamerayı bir odada bırakıp gitmeniz gerekiyorsa, çalar saatlere, hava temizleyicilere, DVD kutularına, oda spreylerine, lambalara, çıkış işaretlerine ve tabii ki oyuncak ayılara gizlenmiş kameralar var.

Ayrıca bunun iç mekan veya dış mekan kullanımı için bir kamera olup olmadığını, daha mobil olması, pili bitmesi veya prize takılı olması veya sabit, kablolu bir model olması arasında seçim yapmanız gerekir.

Hangi kamerayı kullanacağınızı seçerken, çözünürlüğünün yüksek tanımlı (HD) video için yeterli kaliteyi sağlayan en az 1080 piksel olduğundan emin olun. Bu, çoğu TV yayıncısı için ihtiyaç duyacağınız minimum çözünürlüktür. Ancak, konunuz kameradan uzakta olacaksa, 4K kamera seçmek en iyisidir; post prodüksiyonda yüksek çözünürlüğünüzü kaybetmeden nesnenizi yakınlaştırabileceksiniz.

Özellikle organize suç üyelerini veya büyük güvenlik bütçeleri olan diğer kişileri soruşturacaksanız dikkatli olun. Gizli bir kameranın WiFi’sini algılayabilen veya elektromanyetik alan oluşturarak herhangi bir kayıt cihazını devre dışı bırakabilen karşı istihbarat kitlerine sahip olabilirler. Gizli kameranızla içeri girmeden önce hedefinizin ne tür güvenlik önlemleri alabileceğini araştırdığınızdan emin olun.

Muhabirler, gizli taktiklerini dikkatli bir şekilde planlamalı ve herhangi bir gizli video veya ses kayıt cihazının nasıl çalıştırılacağını derinlemesine anlamalıdır. İlüstürasyon: Smaranda Tolosano

Etik Kaygılar 

Columbia Üniversitesi Dart Gazetecilik ve Travma Merkezi‘nin yönetici direktörü ve gazetecilik etiği uzmanı Bruce Shapiro, yasal ve bazen fiziksel risklerin yanı sıra gizli haber yapmanın önemli etik ve itibar sonuçları getirebileceğine dikkat çekiyor. “Muhabir için, harika bir hikaye elde etmek için kimliğiniz veya amacınız hakkında yalan söyleme ihtiyacı aşikar olabilir ancak motivasyonunuzu veya karakterinizi sorgulamak için sistematik aldatma yine de size karşı kullanılabilir” diye uyarıyor. “Devam eden aldatma, etik bir uzlaşmadır ve gizli ihbar öncesinde, sırasında ve sonrasında büyük bir dikkatle ele alınması gerekir.”

Shapiro, gazetecilerin gizli habercilik süreci boyunca etik konular hakkında nasıl düşünmeleri gerektiğini ortaya koyuyor.

Öncesi

Gizli bir proje başlatmadan önce, muhabirler veya ekipler üç temel soru sormalıdır:

Alternatifler: Bu hikayeyi anlamanın gerçekten tek yolu gizli habercilik mi yoksa en uygunu mu? Açık kaynak bilgilerini, kamuya açık belgeleri, insan kaynaklarını ve diğer yöntemleri tükettiniz mi?

Maliyet-fayda analizi: Hikâye, gizli yöntemleri ve olası karmaşık sorunları haklı çıkaracak kadar önemli mi?

Risk değerlendirmesi: Ekibiniz, işvereniniz ve kaynaklarınız için olası riskleri tam olarak belirlediniz mi? Bu, fiziksel tehdit ve yasal sonuçları içerebilir ancak aynı zamanda gizli görevdekiler için yoğun psikolojik stres, yöntemleriniz halka açık hale geldiğinde itibar riski ve kaynaklarınıza geri tepme olasılığını da içerebilir.

Süreç Sırasında

İster tek başına bir araştırmacı muhabir olarak, ister bir ekibin parçası olarak çalışıyor olun, gizli görevlendirme oldukça stresli bir iştir ve etik zorluklar nadiren gizli göreve gitme kararıyla sona erer. Shapiro, gizli görevde kalmanın, maruz kalma konusunda endişelenmenin ve günlük haber etkileşimlerinde gezinmenin çok zor olabileceğini açıklıyor.

• Gizli habercilik aşamasında yasal, teknik, editoryal veya psikososyal hangi sürekli desteğe ihtiyacınız var?
• Çekilme zamanının geldiğini nasıl bileceksiniz ve maruz kalma veya diğer tehditler yakınsa acil durum planınız nedir?
• Gizli habercilik sırasında, güvenilir meslektaşlarınızla veya editörünüzle rutin olarak bilgi almak ve zorlu günlük haber yazma kararları hakkında konuşmak çok önemlidir. Gizli ihbar, ortak sorumluluk gerektirir.

Sonrasında

Gizli habercilik yöntemi sistematik aldatma içerdiğinden, son hikayenizde okuyucular veya izleyiciler ile istisnai hatta radikal bir şekilde şeffaflık ilişkisi kurmalsınız.  Shapiro, “Gizli göreve başlama kararınızı ve kullandığınız yöntemleri tam olarak açıklayın” diyor. “Atıfı en üst düzeye çıkarın, anonim kaynakların rastgele kullanımından kaçının. Belgelere ve açık kaynaklı materyallere köprüdür. Güvenilirliğinizin sarsılmasına izin vermeyiniz.”

Shapiro hiçbir şekilde yalnız değil bu konuda. Hemen hemen her gazetecilik etik kuralı, basın mensupları, habercilik süreçleri boyunca dürüst ve şeffaf olmaya ve her türlü aldatmadan kaçınmaya teşvik eder.

Gazeteci sahtekarlığına ilişkin bu yasaklar, gizli habercilikle bağlantılı çok gerçek riskleri yansıtıyor ve aynı zamanda, özellikle ana akım Batılı haber odalarında, son yıllarda uygulamayla ilgili genel olarak olumsuz bir itibarın altını çiziyor. Medya araştırmacıları, gizli gazeteciliğin şüpheli itibarını bir dizi soruna bağlıyor. Anlamsız magazin basınının gizli kamera sokmaları, giderek daha tecrübesiz hale gelen haber odalarının pervasızca risk alması, nadir görülen tuzağa düşme vakaları, bazı ülkelerde yaygın olan aşırı kullanım ve tekniğin kötüye kullanılması siyasi ajanlar tarafından tüm bu faktörler, kamuoyunun medyaya olan güveninin azalmasında da pay sahibidir.

Gizli Haberciliğin Değeri 

New York Üniversitesi’nde gazetecilik profesörü olan Brooke Kroeger, “Gizli Habercilik: Aldatma Hakkındaki Gerçek” adlı kitabında uygulamanın haksız yere karalandığını ve aslında hesap verebilirlik etkisi açısından diğer gazetecilik biçimlerinden son 150 yılda daha iyi sonuç gösterdiğini savunuyor.

Kroeger’in araştırması, büyük ölçüde Kuzey Amerika’daki çalışmalara odaklanan NYU Libraries ile iş birliği içinde yüzlerce etkili “gizli araştırma” – Undercoverreporting.org – arşivine genişletildi.

Kroeger, sorumlu gizli haberciliğin  nadir olması gerektiğini ancak son yıllarda çok nadir olduğunu ve genellikle yanlış nedenlerle kaçınıldığını ve aksi takdirde aşılmaz kamu yararı davalarında kaçırılan fırsatlara yol açtığını söylüyor. Özellikle işyeri ortamlarında istismarı ve kötü çalışma koşullarını ortaya çıkarmada etkili olduğunu ekliyor.

Beş tür gizli habercilik tanımlıyor ve her birinin farklı seviyelerde etik ve yasal inceleme gerektirdiğini söylüyor.

1. Tüketici gazeteciliği testi. Kroeger, yalnızca bir tüketici deneyimini taklit eden bir muhabir için etik bir engel olmadığını söylüyor. Örneğin, gazeteciler aşırı şarj olup olmadığını kontrol etmek için bir araba tamiri sipariş edebilirler. Normal gazetecilik cevap hakkı ilkeleri yayınlanmadan önce geçerli olsa da, özel bir incelemeye gerek olmadığını söylüyor.
2. Gizlice dinleme. Kroeger, konuşmaları dinlemenin ve kulak misafiri olmak için haberci rolünüzü gizlemenin haklı olabileceğini ve kamu görevlilerinin korumasız yorumlarının hayati bir kamu yararı hikayesinde gerekli olduğunun gösterilebileceğini söylüyor. Burada herhangi bir kayıt cihazı kullanılıyorsa yerel ve ulusal gizlilik kuralları hakkında yasal tavsiyeler açıkça anlaşılmalıdır. Kaynaklara ayrıca yorumlarını açıklama fırsatı sunulmalı ve dinleyiciler alıntıların nasıl toplandığı konusunda bilgilendirilmelidir.
3. Kamu kurumları. Gazeteciler, halkın ziyaret edebileceği aynı koridorlarda dolaşmakta özgürdür – ancak Kroeger, muhabirlerin bazen zorluklardan kaçınmak ve bir kurumdaki sürelerini uzatmak için gerçek rollerini ustaca gizlemeleri gerektiğini söylüyor. Bu pasif taktikler, basın rozetlerinden kaçınmayı, proaktif olarak muhabirlik statüsünü bildirmemeyi ve bir pano taşımak veya diğer normal ziyaretçiler gibi giyinmek gibi nüanslı yanlış yönlendirmeleri kullanmayı içerir. Bununla birlikte, muhabirlerin beyaz önlük ve stetoskop giymek veya belirli bir sembol, dövme veya partizan tanımlayıcısı giymek gibi bu durumlarda aktif aldatmadan kaçınmaları gerektiğini söylüyor. Bu projelerdeki muhabirlerin, doğrudan sorulduğunda veya itiraz edildiğinde derhal basın statülerini kabul etmeleri gerektiğini vurguluyor. Kroeger, bu yöntemin editörler ve dışarıdan bir danışmanla etik ve strateji tartışmalarını içermesi gerektiğini söylüyor.
4. Gizli kamera projeleri. Kroeger, hem çekimden önce hem de sonra gizli kameraların kullanımına kapsamlı yasal ve etik tavsiyelerin eşlik etmesi gerektiğini ve elde edilen kanıtların bol miktarda geleneksel habercilikle bağlamlaştırılması gerektiğini söylüyor.
5. Derin gizli görevde. Kroeger, sahte bir bahaneyle bir işe girmenin veya soruşturma altındaki bir şemada özellikle de suç içeren bir planın rol oyuncusu gibi davranmanın her zaman dikkatli bir planlamayı ve her aşamada kapsamlı yasal, etik ve güvenlik incelemesini içermesi gerektiğine inanıyor. Gerçekleri toplamak için herhangi bir alternatif yöntem aktif olarak aranmalıdır.

Kroeger, özellikle kadın muhabirlerin kaliteli gizli haberciliğe büyük katkı sağladıklarına dikkat çekiyor en ünlüsü, 19. yüzyılın sonlarında New York’taki bir akıl hastanesinde bir psikiyatri hastası gibi davranarak kurumsal vahşeti ifşa eden Nellie Bly.

Temel İlkeler

• Birincisi, zarar verme. Kroeger, gazetecilerin gizli çalışmalarının risk oluşturmamasını veya toplum üyelerine önemli hizmetleri engellememesini sağlamaları gerektiğini söylüyor. Örneğin, gerçek bakıma ihtiyacı olan biri için bir ruh sağlığı kurumunda veya yaşlı bakım merkezinde yatağa ihtiyaç duyulması halinde muhabirlerin yatak almaması gerektiğini söylüyor.
• Asla yasayı çiğnemeyin. Gazetecilere, yasal sınırların nerede çizildiğini bilmek için projelerinin yasal tehlikeleri ve habercilik stratejileri hakkında önceden bilgi verilmesi gerekir.
• Çaba, güvene dönüşür. Kroeger, muhabirlerin bir durumu haftalarca veya daha uzun süre deneyimlemek için zaman ve enerji harcadıkları projelerin, izleyicilerde kısa, gizli kamera sokmalarından daha fazla saygı uyandırdığını söylüyor.
• Doğrudan yalanlardan uzak durunuz. Özellikle yazılı olarak veya imza gerektiren herhangi bir belgede açıkça yalan söylemekten kaçının. Kroeger, büyük kamu yararına olan konularda gerçeklerin elde edilmesinin gerekli olduğu durumlarda “ustaca kaçma” ve diğer aldatma biçimlerinin kabul edilebilir olduğunu söylüyor. “Ama kesinlikle yalan söylemekten kaçınmalısınız” diye tavsiyede bulunuyor.
• Gizli projeye, kabul edilebilir stratejilere ve yayınlanabilir gerçeklere karar verirken dışarıdan danışmanlara danışın ve yasal tavsiyeler alın. Haber ekibinizin birden fazla editörüne, avukatına ve kuruluşunuzun dışından başka bir bağımsız danışmana ek olarak, sağlam panolar oluşturur. “Seni düz ve dar tutmak için çok bağımsız birine ihtiyacın var” diyor.
• Haber odasından yapılabilecek ayrı, veriye dayalı hikayeler için soruları bilgilendirmek için geçmiş gizli görev deneyimine güvenin. Kroeger, gizli görevdeki bir muhabirin bir ABD hastanesinde ayrı bir güvenlik sorununu araştırırken dolandırıcılık kanıtı fark ettiğini ve bunun ayrı bir hikayeyi tetiklediğini söyledi. “[Soruna] tanık olmadıkça bu kayıtları istemeyi düşünmezsiniz” diye belirtiyor.

Başarılı Örnek Çalışmalar

• Kaçıranlar Derneği (2021 – Ukrayna): Maria Gorban ve kâr amacı gütmeyen haber sitesi Slidstvo.info‘dan gazeteciler, akrabalarının uyuşturucu bağımlısı olduklarını iddia ettikten ve merkeze birkaç yüz dolar ödedikten sonra kaçırıldıkları ve rehabilitasyon merkezlerinde tutuldukları yönündeki iddialarını araştırmak için gizli göreve gittiler. . Slidstvo gazetecileri, Ukrayna’daki bu 50 merkezden ikisinde kılık değiştirerek, bir aile üyesinin rehabilitasyon merkezinde zorla tutulmasını isteyen akraba gibi davrandı.
• ABD Aşırı Muhafazakar Örgütleriyle Bağlantılı Psikologlar Kosta Rika’da Eşcinsellik için ‘Terapi’ Sağlıyor (2021 – Kosta Rika): openDemocracy ve Radioemisoras UCR’den gazeteciler, ABD merkezli köktendinci bir Hıristiyan örgütün Kosta Rika ofisi tarafından düzenlenen çevrimiçi “dönüşüm terapisi” oturumlarını araştırmak için gizli göreve gittiler.
• “Başbakanın Tüm Adamları” (2021 – Bangladeş): El Cezire’nin Araştırma Birimi, Bangladeş’teki en yüksek hükümet düzeylerindeki yolsuzluk iddialarını araştırmak için bir muhbirle birlikte çalıştı. Ekip, muhbire, ülkenin başbakanıyla bağlantısı olan hedefi kaydetmesi için gizli kameralar sağladı. Soruşturma 2021’de bir DIG ödülü kazandı.
• Köle Olarak Gizli Gazeteci (2020-Uganda): Uganda’daki New Vision gazetesi için kılık değiştiren bir kadın gazeteci, Dubai’de çalışmak üzere işe alım şirketi tarafından işe alındı. Podcast’inde bildirdiği gibi, göçmenlere ilk elden kötü muameleye ve modern köle ticaretine tanık oldu ve deneyimledi. Amacı, petrol zengini Arap ülkelerine giden rotayı takip etmek isteyen Afrikalıları seyahatin riskleri konusunda uyarmaktı.
• “Lisanslı Pratisyeni Açığa Çıkarmak”(2021 – Gana): Gana’nın kâr amacı gütmeyen araştırmacı gazeteciliği The Fourth Estate ve gizli muhabir Manasseh Azure Awuni, kayıtlı muayenehanesini üreme tedavisi ve desteği arayan kadınlara cinsel saldırıda bulunmak için kullanan bir sağlık pratisyenini gizlice filme aldı. Hikaye, kişinin tutuklanmasına ve yaptıklarını itiraf etmesine yol açtı.
• Şimdiye Kadar Anlatılmamış Bir Acının Emeği (2021 – Kenya): Muhabir Naipanoi Lepapa, taşıyıcı anne bulmaya hevesli bir ebeveyn ve daha sonra müstakbel ebeveynler için bir çocuğu taşımaya ve doğurmaya istekli bir aday olarak poz vererek birkaç ay gizli görev yaptı. Haber Kenyalı çevrim içi medya platformu The Elephant’ta yayınlandı. Naipanoi’nin soruşturmaları, “taşıyıcı annelerin zorlaması, sömürülmesi ve sindirilmesi, görünüşe göre taşıyıcı annelerin ve çocukların insan ticareti, zorla kürtaj ve kimlik sahtekarlığı ve sahtekarlığı” iddialarını ortaya çıkardı.

• “Gizli: Çin’in Dijital Gulag’ında” (2020 – Çin): Bu Frontline belgeselinin arkasındaki film yapımcıları, Çin’in Müslüman azınlığı olan Uygurların Yapay Zeka yardımıyla sürekli olarak nasıl izlendiğini araştırmak için komşu Kazakistan’dan çalıştı. Çinli bir insanının Sincan bölgesine gitmesi ve gizli vekil muhabirleri olarak hareket etmesi için tuttular çünkü “oradaki yabancılar takip ediliyor ve Uygurlar gözetleniyor”.

• Oyuna İhanet Etmek, (2018 – Kenya): Afrika’nın en tanınmış gizli muhabiri Anas Aremeyaw Anas BBC Africa Eye için çalışmak, Kenya ve Batı Afrika futbolunda yolsuzluğu belgelemek için iki yılını gizli görev yaparak geçirdi. Bölgedeki 100 futbol yetkilisinin maçları düzeltmeye yardım etmek için nakit rüşvet kabul ettiğini kameraya aldı.
• WhatsApp’ta bir ‘Gizli Kürtaj Kliniği’ (2018 – Brezilya): Beş ay boyunca, bir BBC News Brezilya ekibi kürtaj yaptıran maddeler  satan ve kürtaj yaptırmayan kadınlara tavsiyelerde bulunan bir WhatsApp grubuna erişim sağladı ve sessizce gözlemledi. Brezilya’da yasal kürtaja erişiminiz yok. Ekip, grup yöneticilerinin tıbbi eğitim almadığını tespit etti ve muhabirlerin görüştüğü doktorlar prosedürün hayati tehlike oluşturabileceğini söyledi.
• Goutte d’Or yayınları Fransa’daki polisler arasındaki ırkçılık ve şiddete ilişkin ifşa gibi Fransızca’da düzenli olarak gizli araştırmalar yayınlıyor ve porno endüstrisi hakkında “tekrarlanan rıza yokluğunu, iş kanununa saygı gösterilmemesini ve insan onuruna aykırı uygulamaları ortaya koyduğunu iddia ediyor. ”
• Özel Hapishane Görevlisi Olarak Dört Ayım (2016 – ABD): Bu Goldsmith Ödüllü soruşturma, Mother Jones muhabiri Shane Bauer’ın ABD’nin Louisiana eyaletinde özel bir hapishanede gizli görevde olduğunu gördü. Orada bulunduğu süre boyunca, yaygın suistimalleri ve kötü yönetimi belgeledi. Onun ifşası yayınlandıktan kısa bir süre sonra, Adalet Bakanlığı özel hapishanelerin kullanımına son verdiğini duyurdu.
• Temp Nation’da Gizli Görev (2017 – Kanada): Toronto Star’dan Sara Mojtehedzadeh ve Brendan Kennedy‘nin bu gizli haberi, okuyuculara endüstriyel fırıncılık şirketlerine ve bunların rutin olarak güvenli olmayan çalışma koşulları, çok az eğitim veya hiç eğitim ve düşük ücretle karşı karşıya kalan geçici yardım çalışanlarına nasıl yoğun bir şekilde bel bağladıklarına dair içeriden bir bakış sundu.

A Toronto Star reporter went undercover as a temporary worker at an industrial baking plant to document unsafe labor conditions, lack of training, and low pay. Illustration: Smaranda Tolosano

Eğitici Öyküler

Araştırmacı gazeteciler, kendilerini hayati tehlikesi olan durumlarda bulabilecekleri veya birçok ülke özel hayatın gizliliğini basın özgürlüğünden daha güçlü gördüğü için haber kuruluşlarıyla birlikte potansiyel olarak maliyetli bir dava ile karşı karşıya kalabilecekleri için gizli göreve gitmeye çekinmelidir.

• Karadağ’da araştırmacı gazeteci Jovo Martinović, Balkanlar’daki silah kaçakçılığıyla ilgili bir hikaye üzerinde gizli görevdeyken tutuklandıktan sonra 15 ay hapis yattı. Daha sonra uyuşturucu suçundan bir yıl hapis cezasına çarptırıldı. Martinović suçlamaları reddetti ve daha önce Gazetecileri Koruma Komitesi’ne haberlerine misilleme yaptıklarına inandığını söyledi.
• 1990’lardan kayda değer bir örnek, ABD bakkal zinciri Food Lion tarafından işe alınmak için özgeçmişlerinde yalan söyleyen ABC News muhabirlerini içeriyordu. Ardından, son kullanma tarihi geçmiş etin marketlerde yanlış kullanıldığını ve yeniden paketlendiğini videoya çektiler. Ancak raporları çıktıktan sonra, ağ, bir dönüm noktası haline gelen basın özgürlüğü davasıyla dava edildi. TV ağına yönelik dolandırıcılık suçlamaları sonunda reddedilirken, gizli habercilik yapan ABC News yapımcıları izinsiz girmekten suçlu bulundu ve milyonlarca dolar tazminat ödemeye mahkum edildi. Sonunda, bir federal temyiz mahkemesi bu kararın bir kısmını ve para cezalarının çoğunu geri aldı.
• Gazetecilerin, Hindistan’daki çevrimiçi bir web sitesi olan The Quint örneğinde olduğu gibi, gizli haberciliğin kesinleştirebileceği ağır duygusal ücretle de uğraşması gerekebilir. Muhabirler gizlice Hintli bir askeri, bir üst için yapmak zorunda kaldığı ev işleri hakkında şikayet ederken filme aldı. Yayınlandıktan sonra asker intihar etti. Bu gazetecilik analizinde Poynter, üstleri için sıradan işler yapan Hintli askerlerin hikayesinin çoktan kırıldığı sonucuna vardı, bu nedenle bu askerin gizli bir görevde yaşadığı deneyimi öne çıkarmak hikayeyi ilerletmedi ve gereksizdi.

Sahadan Birinci El Dersler

Rowan Philp

Güney Afrika’da kıdemli bir muhabir olarak geçirdiğim 15 yıl boyunca sadece dört gizli araştırma yürüttüm ve üçünde önemli hatalar yaptım, bunların hepsi süreci hızlandırmayı içeriyordu. Bu hatalardan bazıları haber odalarında yaygın olarak kalır ve önlenebilir.

Gizli Operasyonda Acele Etmeyin

Bir vakada, haber editörüm Johannesburg’da şüpheli bir insan kaçakçısını ifşa etmek için potansiyel bir alıcı gibi davranabileceğimi kabul etti. Adam beklenmedik bir şekilde aynı gece buluşmamızı önerdi ve ben bir takma ad kullanarak aynı fikirde olmak için baskı hissettim. Bu yüzden uygun bir planlama yapmadan toplantıya koştum. Toplantının sonunda – adamın sahibi olduğu anlaşılan bir bilardo salonunun çıkışında – sabit hat numaramı istedi. Panikle, doğrudan sesli mesaja giden haber odası direkt hattımın numarasını ağzımdan kaçırdım. Adam sakince bana baktı ve şaşkınlıkla ona verdiğim numaranın ön ekini tanıdığını söyledi – gazetemin santral numarası olarak! Fedailerinden gelen fiziksel saldırıdan korkarak arkamı döndüm ve caddeden aşağı kaçtım ve hikaye kayboldu.

Çıkarılan Dersler: 

• Planlamak için gerekli zamanı ayırın ve öznenizin araştırmanızın başlangıcını dikte etmesine izin vermeyin.
• Konunuza bir yakıcı telefon veya Google Voice numarası verin, asla kendinize ait değil.

Bunun Yerine Geleneksel Yöntemleri Düşünün

İkinci bir vakada gazetem belirtilen politikasına aykırı olarak kumarbazların çocukları neredeyse her okul gecesi mülke bırakılmasına izin verdiği iddia edilen yerel bir kumarhaneyi soruşturmaya karar verdi. Kaynaklar, çocukların haftada yedi güne kadar küçük bakım merkezinde bırakıldığını, bazılarının denetimsiz gezmeye ve yerde uyumaya, bazılarının ise otoparkta arabalarda bırakıldığını iddia etti. Kumarhanenin işe alım müdürüyle görüşürken gündüz işim hakkında kasıtlı olarak belirsiz kaldıktan sonra, çocuk bakım merkezine gönüllü olarak getirildim ve birkaç hafta boyunca orada 10 akşam geçirdim bu iddiaların çoğunu doğrulayan ihmaller ve diğer formları su yüzüne çıkaran bir deneyim oldu. Ortaya çıkan hikaye bir etki yarattı: Kumarhanenin yöneticileri bulgulara itiraz etmedi ve çocuk bakım politikalarını elden geçirmeyi ve yeni sosyal programları finanse etmeyi kabul etti. Ancak kısa sürede birkaç sorun ortaya çıktı. Eski çalışanlar, kumarhane CCTV video görüntüleri veya ebeveynlerden gelen daha önceki iddiaları doğrulamak için dahili belgeler gibi kaynaklar bulabilirdim.

Öğrenilen Dersler: 

• Gizli bir proje başlatmadan önce, bir ekip toplantısı daha yapın ve ihtiyaç duyduğunuz bilgileri makul bir sürede toplamanın tek yolunun gizli habercilik olduğu iddiasını kapsamlı bir şekilde test edin.
• Hikayede yer alan çocukları, diğer mağdurları veya savunmasız toplulukları içeren herhangi bir gizli çalışmayı düşünürken planlama kaynaklarınızı ve etik ve yasal girdilerinizi önemli ölçüde artırın.
• İzleyicilere karşı her zaman şeffaf olun ve onlara tam olarak nasıl erişim elde ettiğinizi ve nedenini bildirin.

Sürü Psikolojisinden Sakının

Üçüncü bir vakada haber editörüm, Botswana’da idam cezasına çarptırılan bir kadının cinayet mahkûmiyetinde adaletin yerine getirilmediği konusunda endişeliydi. Ülkedeki kısıtlayıcı basın yasaları tarafından kadına herhangi bir erişimden men edildiğinde, hapishane gardiyanlarını onun avukatı olduğumu düşünmelerine yol açan bir oyunla  rolü üstlenerek ve ona brifing vermem gerektiğini açıklayarak hücresine erişim sağladım.  Tanıştıktan sonra kendimi hemen bir muhabir olarak tanımladım ve hikayesini paylaşmaya hevesli olduğunu söyledi. Röportaj, kadının yargılanmak için zihinsel olarak yeterli olmadığına, fiziksel olarak cinayeti işlemekten aciz olduğuna ve muhtemelen yasal yanlış uygulamanın kurbanı olduğuna dair güçlü yeni kanıtlar sağladı.

Ancak, adalet yetkilileri hareket etmediği ve kadın iki ay sonra asıldığı için hikaye herhangi bir çekiş kazanamadı. Botswana’daki üst düzey bir hükümet yetkilisi, yasa dışı erişim sağlayarak yasayı ihlal ettiğimi iddia etti. Geriye dönüp baktığımda, hikayenin eleştirel olarak ek haberlerden yoksun olduğunu ve zamanından önce yayınlandığını fark ettim. Aynı zamanda birinci tekil şahıs bakış açısıyla yazılmıştı, bu da -belki de insani ilgi dramına katkıda bulunurken- üçüncü tekil şahıs kaynaklarında örülmeyi zorlaştırdı. Ayrıca, aldatmamın yerel yasaları potansiyel olarak ihlal edebileceğinin farkında değildim.

Öğrenilen Dersler:

• Özel bir gizli dosyayı hemen yayınlama cazibesine karşı koyun özellikle de konu için riskler yüksek olduğunda.
• Birinci şahıs bakış açısının sınırlarını ve nihai ürününüzü nasıl engelleyebileceğini kabul edin.
• Projeyi tamamlamak için zaman ayırarak başarılı gizli görüşme sayın ve kayıtlara alınmış geleneksel haber ve dikkatli inceleme ile gizli çalışmayı takip ettiğinizden emin olun.
• Yabancı bir ülkede gizli göreve giderken olası yasal ihlaller konusunda yerel hukuk uzmanlarına danışın.

Bazen En Basit Yöntemler En İyisidir

Belki de tamamen başarılı olan tek gizli projemin  aldatma veya yalan içermediğini söyleyebilirim. Bunun yerine, her iki tarafın da diğerinin üyesi olduğuma inanmasına izin verdiğim gizli bir toplantıya kulak misafiri oldum.

Rusya-Güney Afrika nükleer santral görüşmelerine ilişkin bu özel hikaye, en temel gizli habercilik ticari aracı kullanılarak elde edildi. Resim: Ekran görüntüsü

2014 yılında, Güney Afrika hükümetinin gizlice Rusya’dan sekiz nükleer güç reaktörü satın almayı planladığına dair söylentileri araştırdım yaklaşık 70 milyar ABD doları tutarında yıkıcı bir fiyat etiketiyle yasadışı bir anlaşma. Ancak hükümet, herhangi bir müzakerenin devam ettiğini yalanlamıştı. Araştırmak için uzak bir dağ beldesine ziyarete gelen Rus atom enerjisi delegasyonunun izini sürdüm ve takım elbise giyerek onları Güney Afrikalı yetkililerin toplandığı bir toplantı odasına kadar takip ettim.

Kaydettiğim müzakereler, denkleştirme anlaşmaları, teknik güvenlik özellikleri ve nükleer atıkların bertarafı hakkında ayrıntılı tartışmaları içeriyordu. Sonunda görevliler her iki heyette de olmadığımı fark edip beni odadan çıkardılar. Topladığım delilleri temin ettikten sonra her iki heyete de başvurdum, kendimi muhabir olarak duyurdum ve yorum istedim. Güney Afrikalı yetkililer gönülsüzce müzakereleri doğruladı. Takip haberlerim sonrasında  Rus ajansı ile herhangi bir geçmişi reddetmelerine rağmen o  Güney Afrika başkanı Jacob Zuma’nın daha önce bu ajansın bir yan kuruluşu ile nükleer yakıt anlaşmasını savunduğunu ortaya koydu. Bu haberin ardından, diğer gazetecilerin gizli müzakereleri hakkında kapsamlı araştırma haberleri geldi ve bu da birlikte nükleer anlaşmanın nihai olarak rafa kaldırılmasına yol açtı.

İşe Yarayan Stratejiler

• Pasif gizli dinleme yöntemi iyi çalıştı çünkü (1) hayati ulusal öneme sahip bir konuda ayrıntıları toplamanın başka bir yolu olmadığını gösterebildik; (2) Müzakerelerini kaydettikten hemen sonra deneklere muhabir olarak kimliğimi açıkladım ve onlara tam bir yanıt verme fırsatı verdim; ve (3) tüm gerçeklerin nasıl toplandığını açıklayarak okuyuculara karşı tamamen şeffaftık.
• Kısa süreli gizli bilgi toplamayı geleneksel habercilikle artırmaya özen gösterdik ve ardından ajansa ve hükümetin önceki gizli nükleer müzakerelerine yönelik geleneksel bir soruşturmayla olayın peşine düştük.
• Radyo röportajları ve diğer haber odalarıyla iş birliğine dayalı iletişim paylaşımıyla hikayenin etkisini derinleştirdik.

GIJN personeli sayesinde toplanan materyaller: Toby McIntosh, Benon Oluka, Ana Beatriz Assam, Miraj Ahmed Chowdhury, Mariel Lozada, Amel Ghani, Alim Kholikul ve Deepak Tiwari.

Diğer Gizli Habercilik Kaynakları

• IJnet tarafından BBC Africa Eye’dan Charlie Northcott ve multimedya yapımcısı, sunucusu ve BBC World Service muhabiri Gbolahan Peter Macjob ile birlikte düzenlenen bir web semineri olan Multimedya Çıkışları için Gizli Araştırmacı Gazetecilik Rehberi.
• Prix Italia Masterclass, Peabody Ödülü kazanan bir araştırma olan “Undercover: Inside China’s Digital Gulag”, Hardcash/ITV (İngiltere) ve PBS (ABD).
• Nellie Bly tarafından hazırlanan gizli göreve başlayan muhabirlerden birinin hikayesi üzerine bir animasyon; “İlticada Gizli Görevli:  23 Yaşındaki Bir Gazetecilik Nasıl Değişti? ” GIJN üyesi Araştırmacı Habercilik Merkezi” tarafından hazırlandı.

EK Kaynaklar

Kasap Olmak: Gizli Görevden Dersler

#MeToo’dan Gizli Göreve: Kadın Araştırmacılardan İpuçları

Bunu Nasıl Yaptılar: Feminist Araştırmacılar, Kürtajla İlgili Yanlış Bilgiyi Ortaya Çıkarmak İçin Gizli Görevdeler

Nikolia Apostolou, GIJN’nin Kaynak Merkezi direktörüdür. 15 yıl boyunca BBC, AP, The New York Times, PBS, Deutsche Welle ve Al Jazeera dahil olmak üzere 100’den fazla medya kuruluşu için Yunanistan, Kıbrıs ve Türkiye’den belgeseller yazdı ve üretti.

Rowan Philp , GIJN için bir muhabirdir. Eskiden Güney Afrika Sunday Times baş muhabiriydi . Bir dış muhabir olarak, dünya çapında iki düzineden fazla ülkeden haberler, siyaset, yolsuzluk ve çatışmalar hakkında haber yaptı.